អំពីទស្សនៈអ្នកដឹកនាំ៖
នៅសម័យបុរេប្រវត្តិ ព្រះចៅអធិរាជលឿង និងមនុស្សជំនិតទាំង ៦នាក់បានធ្វើដំណើរទៅស្វែង រកតាឃុយ នៅលើភ្នំ ប៉ីឈឺ។
នៅពេលធ្វើដំណើរបានពាក់កណ្តាលផ្លូវ ស្រាប់តែង្វេងផ្លូវលែងដឹងទិសតំបន់ តែសំណាងល្អ ពេលនោះ មានក្មេងឃ្វាលគោម្នាក់
ដើរមកដល់ល្មម ហេតុនេះព្រះចៅអធិរាជ លឿង ក៏ប្រញាប់ត្រាស់សួរទៅក្មេងតូចនោះថា៖ "ប្អូនតូច! តើភ្នំ ប៉ីឈឺ ទៅតាមផ្លូវណា
ឯងមានដឹងទេ?" "ខ្ញុំដឹង!" ក្មេងឃ្វាលគោឆ្លើយយ៉ាងលឿន រួចក៏ចង្អុលបង្ហាញផ្លូវ ឯព្រះចៅអធិរាជ លឿង ក៏សួរ បន្តថា៖ "បើអញ្ចឹងឯងមានដឹងទេថា តើ តាឃុយ គាត់នៅឯណា?" "ខ្ញុំដឹង!" ក្មេងឃ្វាលគោឆ្លើយយ៉ាងលឿនទៀត រួចប្រាប់ពីកន្លែងដែល
តាឃុយ រស់នៅ។ ព្រះសណ្តាប់រួច ទ្រង់ក៏នឹកភ្នកក្នុងព្រះទ័យថា៖
"អាក្មេងល្អិតម្នាក់នេះអាយុវាតិចណាស់តែហេតុម៉េចក៏វាអាចដឹង គ្រប់រឿងអញ្ចឹងហ្ន៎?" ដោយចង់ពិសោធសមត្ថភាព ព្រះចៅអធិរាជ លឿង ក៏ត្រាស់សួរទៅក្មេងឃ្វាលគោនោះ បន្តទៀតថា៖ "បើអញ្ចឹង តើឯងមានដឹងទេថាតើត្រូវធ្វើយ៉ាងណាទើបអាចគ្រប់គ្រងស្រុកទេស
ឲ្យមានសុខសន្តិភាពបាន?" "ខ្ញុំដឹង!" ក្មេងឃ្វាលគោឆ្លើយតបដោយមិនចាំបាច់គិតយូរ "ការគ្រប់ គ្រងស្រុកទេសក៏ដូចជាការចិញ្ចឹម
គោអញ្ចឹងដែរ គ្រាន់តែកម្ចាត់ចំណុចមិនល្អរបស់គោចោលឲ្យ អស់ទៅ នោះអ្វីៗគ្រប់យ៉ាងមុខជា នឹងគាប់ប្រសើរជាមិនខាន... យ៉ាងម៉េចដែរ តើលោកម្ចាស់ យល់ឃើញដូចខ្ញុំដែរទេ?" ព្រះចៅអធិរាជ លឿង បានសណ្តាប់ឮដូច្នោះហើយ ទ្រង់មានអារម្មណ៍ ស្ងប់ស្ងែងចំពោះក្មេងឃ្វាលគោនោះជាពន់ពេក ក៏ត្រាស់សរសើរដោយសព្វព្រះទ័យបំផុតថា...
"ក្មេងជំនាន់ក្រោយម្នាក់នេះពិតជាឆ្លាតមែន! ដំបូងគិតថា វាមិនដឹងខ្យល់អី តែតាមពិតទៅវាអាច ដឹងអ្វីគ្រប់យ៉ាង សូម្បីតែកិច្ចការ
ប្រទេសជាតិដែលពិបាកបំផុតនោះ ក៏វាដឹងពីវិធីសាស្រ្តក្នុងការគ្រប់គ្រងដែរ។ នេះបង្ហាញថា៖ បើអ្នកណាយល់ច្បាស់ពីអ្វីដែលត្រូវធ្វើ
នៅក្នុងជីវិតប្រចាំថ្ងៃ បានជ្រាលជ្រៅហើយនោះ ពួកគេក៏អាចយល់ពីបញ្ហាផ្សេងទៀតបានយ៉ាងងាយស្រួលផងដែរ"។
សង្គមបីប្រភេទ
នៅក្នុងក្រុមហ៊ុនមួយមានប្រធាន ឬ "ចាស់ទុំ" ជាច្រើនដែលភាគច្រើនពួកគេចូលចិត្តផ្អែកទៅលើ
ការមានអាយុច្រើនជាងគេរបស់ខ្លួនទៅមើលងាយអ្នកដទៃហើបមាត់ពេលណាចេះតែនិយាយថា៖ "តាមបទពិសោធជាង១០ឆ្នាំរបស់ខ្ញុំ..." ដើម្បីយកមកបដិសេធគំនិតរបស់អ្នកដទៃ ហើយច្រើនតែ
គិតថា ក្មេងជំនាន់ក្រោយនៅទន់ខ្សោយ ខ្វះបទពិសោធ ហើយត្រូវប្រតិបត្តិតាមគំនិតរបស់ខ្លួន
ជាប់ជានិច្ច។
វាជារឿងល្អដែលក្មេងសម័យក្រោយគួររៀនសូត្រពីបទពិសោធរបស់ប្រធានឬ "ចាស់ទុំ" ទាំងនោះ ប៉ុន្តែប្រធានឬ "ចាស់ទុំ"
គួរតែសិក្សានិងផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះទស្សនៈនិងគំនិតច្នៃប្រឌិតថ្មីៗរបស់មនុស្សជំនាន់ថ្មីផងដែរ គឺដូចពាក្យចាស់ពោលថា៖ "រស់ដល់ចាស់រៀនដល់ចាស់" "ការផ្លាស់ប្តូរគំនិតយោបល់របស់មនុស្សទាំងពីរជំនាន់ គឺជាការផ្តល់ប្រយោជន៍ឲ្យគ្នាទៅវិញទៅមកចំពោះ
មនុស្សទាំងពីរជំនាន់" "ការងាររបស់មនុស្សម្នាក់អាចធ្វើឲ្យសម្រេចបានក្នុងរយៈពេលមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែការរៀនសូត្ររបស់មនុស្សម្នាក់ គឺគ្មានទីបញ្ចប់នោះទេ"
សង្គមវិទូបានបែងចែកសង្គមរៀនសូត្រជាបីទម្រង់ ដូចជាសង្គមរៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់មុន សង្គមរៀនសូត្រពីមនុស្សវ័យជាមួយគ្នា និងសង្គមរៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់ក្រោយ។ សង្គមរៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់មុន មានន័យថា៖ ជាសង្គមបែបបុរាណដែលមនុស្ស ជំនាន់ក្រោយត្រូវតែរៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់មុន ឬចាស់ទុំ។
សង្គមរៀនសូត្រពីមនុស្សវ័យជាមួយគ្នា មានន័យថា៖ ជាសង្គមដែលមានការរៀនសូត្រពីមនុស្ស ជំនាន់ដូចគ្នា នោះចាត់ទុកថាជាការ
រីកចម្រើនមួយ។ សង្គមរៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់ក្រោយមានលក្ខណៈផ្ទុយស្រឡះពីសង្គមការរៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់មុនឬក៏ថាជា សង្គមបែបថ្មីដែលមានជំនាន់មុនត្រូវរៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់ក្រោយជាពិសេសក្នុងសង្គមបច្ចុប្បន្នការអភិវឌ្ឍមានភាពឆាប់រហ័សដោយ
មិនធ្លាប់មានពីមុនមក ហើយភាពរីកចម្រើននៃសង្គមនៅរយៈកាល ១០០ឆ្នាំ ចុងក្រោយនេះគឺមានភាពរីកចម្រើនជាងក្នុងរយៈកាល
ជាច្រើនពាន់ឆ្នាំកន្លងមកទៅទៀត។ នៅពេលសង្គមមានការអភិវឌ្ឍក្នុងកម្រិតមួយឆាប់រហ័សដូចនេះមនុស្សជំនាន់ថ្មីក៏អាចបោះជំហាន
ទៅឈរនៅជួរខាងមុខរបស់សង្គមបានយ៉ាងងាយព្រោះតែធម្មជាតិនៃការបើកទូលាយទទួលយកវត្ថុ ឬបញ្ហាថ្មីៗរបស់ពួកគេនោះឯង។
ដូច្នេះ ទើបសង្គមមានការផ្លាស់ប្តូរទម្រង់ទាំងស្រុងដោយមនុស្សជំនាន់មុនចាប់ផ្តើមងាកមករៀនសូត្រពីមនុស្សជំនាន់ក្រោយ
ផងដែរ។ បច្ចប្បន្ននេះ យើងសំណាងល្អដែលបានរស់នៅក្នងសម័យកាលដែលមានសង្គមដល់ទៅបីទម្រង់រួមគ្នានេះចាត់ទុកថាជាបរិស្ថាននៃការរៀនសូត្រដ៏ល្អប្រសើរបំផុត។